Sỏi tiết niệu là hiện tượng kết sỏi ở đường tiết niệu bao gồm: sỏi thận, sỏi niệu quản, sỏi bàng quang và một số trường hợp có cả sỏi niệu đạo (thường là do sỏi từ bên trên đi xuống). Đây là một bệnh lý phổ biến, chiếm khoảng 30-40% số bệnh nhân tiết niệu. Độ tuổi mắc bệnh thường từ 20-60 tuổi và nam mắc bệnh này nhiều hơn nữ.
Những đối tượng nào dễ mắc sỏi tiết niệu?
Sỏi đường tiết niệu hay xảy ra ở thận nhất, kế đó là sỏi niệu quản, sỏi bàng quang ít gặp hơn. Trường hợp sỏi kẹt niệu đạo chỉ xảy ra ở đàn ông, vì niệu đạo của đàn ông dài, sỏi khó thoát ra ngoài theo dòng nước tiểu.
Bệnh này nam mắc nhiều hơn nữ, tỷ lệ là 5:1, tức cứ 5 nam mắc bệnh thì có 1 nữ mắc bệnh. Tuổi mắc sỏi niệu ở đàn ông theo thống kê trung bình là từ 20 – 60 tuổi.
Theo các nhà chuyên môn, bệnh này thường gặp ở những người sống vùng nông thôn hơn là người sống ở thành thị; thường gặp ở những người sống tại các vùng ven biển và các vùng núi đá vôi nơi có nguồn nước chứa quá nhiều canxi cũng dễ bị bệnh hơn các vùng khác.
Yếu tố nguy cơ gây ra sỏi tiết niệu
- Sỏi đường tiết niệu có liên quan khá mật thiết đến tình trạng khí hậu và thời tiết nơi sinh sống: Khí hậu nóng bức, mồ hôi ra nhiều và nước tiểu bị cô đặc làm cho các tinh thể muối trong nước tiểu bị bão hòa và dễ bị kết tủa tạo sỏi trong thận hoặc bàng quang.
- Nghề nghiệp cũng có liên quan mật thiết đến nguyên nhân gây bệnh sỏi niệu như: Những người làm việc ở môi trường nắng nóng như thợ luyện kim, công nhân xây dựng, thủy thủ, những người làm việc trí óc căng thẳng như bác sĩ, nhân viên văn phòng… dễ bị mắc bệnh này hơn so với những người làm nghề lao động phổ thông.
- Chế độ ăn uống cũng ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng sinh bệnh: Những người hay uống loại nước có chất canxi rất dễ bị bệnh, trong đó có cả việc uống sữa quá nhiều nhất là sữa có melamin cũng tăng nguy cơ gây bệnh vì tăng hàm lượng canxi hấp thu vào cơ thể. Kể cả việc uống ít nước, ăn quá mặn, ăn nhiều các thức ăn giàu canxi, tuy tốt nhưng cũng đẩy nguy cơ mắc bệnh lên cao.
Phương pháp phòng ngừa sỏi đường tiết niệu
Đầu tiên là chế độ ăn uống, điều này đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành sỏi. Để ngăn ngừa chúng ta nên ăn đủ canxi, hạn chế ăn mặn, thịt, uống đủ lượng nước cần thiết (nhiều hơn 2 lít/ngày).
Cụ thể: Nước được cung cấp đủ sẽ không chỉ làm máu lưu thông tốt hơn, giúp hòa tan các chất và làm nhiệt độ cơ thể được điều hòa tốt hơn. Hơn thế nước đủ giúp thải trừ các chất cặn bã để ngăn ngừa bệnh tật.
Lượng nước cần thiết phải uống của mỗi người tăng lên hay giảm đi tùy theo tính chất công việc và đặc biệt là phụ thuộc vào thời tiết.
Tuy nhiên, chúng ta không nên uống các loại nước chứa nhiều đường, nhất là đối tượng bị béo phì, đái tháo đường, tăng huyết áp. Với một số trường hợp đặc biệt cần thận trọng khi uống nước như người bị suy tim, suy thận… nên tham vấn bác sĩ điều trị để biết về lượng nước phù hợp cần uống.
Về chế độ ăn: Cần có chế độ ăn hợp lý, cân đối 4 nhóm thức ăn (bột, đường, mỡ, vitamin), không nên thiên lệch một loại thực phẩm, rau quả nào. Chế độ ăn quá nhiều thực phẩm chứa canxi sẽ khiến cơ thể dư thừa canxi, lượng canxi dư thừa sẽ tích tụ hình thành sỏi.
Thói quen ăn mặn, ăn nhiều chất đạm, nhiều thịt cũng là một trong những nguy cơ gây sỏi đường tiết niệu. Thực phẩm chứa nhiều muối và nhiều chất đạm sẽ làm giảm độ pH nước tiểu, kích thích bài tiết chất canxi và cystine, gây ra sỏi. Ngoài ra chúng còn làm giảm bài tiết chất citrat – chất giúp ngăn ngừa sự hình thành sỏi.
Việc điều chỉnh chế độ ăn uống đối với người đang điều trị bệnh sỏi đường tiết niệu cũng góp phần giảm nguy cơ tái phát sỏi. Cần tư vấn cụ thể hơn về sỏi tiết niệu hoặc những vẫn đề khác về đường niệu, vui lòng liên hệ tổng đài 1800.6523 để được chuyên gia giải đáp chi tiết.
